حق طلاق چیست؟ حق طلاق با مرد است یا با زن؟ چگونه حق طلاق بگیریم؟ گرفتن وکالت حق طلاق از جمله دعاوی خانواده محسوب می شود که در ادامه به بررسی نحوه آن خواهیم پرداخت.
مطابق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و شرع، حق طلاق با مرد است اما چنانچه توافقی میان زن و مرد صورت گیرد، مرد می تواند حق خود را به زن واگذار کند. در این میان حتی اگر وکالتنامه ای بلاعزل از جانب زوج به زوجه داده شده باشد، باز هم حق طلاقی که به مرد تخصیص دارد به لحاظ قانونی پابرجا است و مرد می تواند برای طلاق اقدام نماید.
نحوه گرفتن وکالت حق طلاق
گرفتن حق طلاق به دو شکل انجام می شود:
- حالت نخست: وکالت حق طلاق در سند نکاحیه ضمن عقد درج شود و به صورت شرط عنوان شده باشد.
- حالت دوم: مرد می تواند به یکی از شعب دفتر اسناد رسمی مراجعه نموده و حق طلاق (وکالت رسمی حق طلاق) را به همسر خود یا شخص دیگری مانند مادر، پدر، دوست و … واگذار نماید.
نکته: چنانچه زوج (مرد) خارج از کشور حضور داشته باشد، می تواند به کنسولگری یا سفارت ایران در شهر مورد نظر مراجعه نموده و وکالت طلاق را به همسر خود یا شخص دیگری بدهد. اما باید توجه نمود که واگذار کردن وکالتنامه حق طلاق باید در سند رسمی ثبت شود و در محضر صورت بگیرد.
علاوه بر این، موارد ذیل نیز زوج را مکلف به مطلقه ساختن زوجه خواهد کرد:
مطابق ماده ۱۱۲۹ قوانین حقوقی طلاق، چنانچه یکی از موارد زیر به اثبات برسد، زن می تواند دادخواست طلاق خود را به جریان بیندازد و در این صورت دادگاه شوهر را به مطلقه کردن زن موظف خواهد نمود:
- شوهر نسبت به پرداخت نفقه ناتوان باشد
- شوهر نسبت به پرداخت نفقه اقدام نکند و امکان الزام وی به پرداخت نفقه وجود نداشته باشد
مزایای گرفتن حق طلاق
گرفتن حق طلاق از جانب زوجه پروسه طلاق و فرایند جدایی را تسهیل می کند. به این ترتیب چنانچه حق طلاق با زن باشد، وی می تواند با کمک وکیل دادگستری و بدون نیاز به حضور همسر، مراحل طلاق توافقی را طی نموده و از شوهر خود جدا شود.
مطابق ماده ۱۱۳۰ قوانین حقوقی طلاق، چنانچه حالات زیر وجود داشته باشد و زوجه به دلیل مشقت بار شدن زندگی تمایلی به ادامه رابطه با همسر خود نداشته باشد، زن می تواند با مراجعه به دادگاه و تنظیم درخواست طلاق، برای جدا شدن از همسر خود اقدام کند. در این صورت دادگاه شوهر را ملزم به طلاق دادن زوجه می کند و چنانچه الزام و اجبار میسر نبود، طبق دستور و اذن حاکم شرعی زوجه مطلقه خواهد شد. این حالات به شرح زیر هستند:
- زوج به یکی از انواع مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد دارد و با وجود اینکه شرایط وی در زندگی خانوادگی اخلال ایجاد می کند، مرد در برابر ترک اعتیاد مقاومت می کند یا بعد از ترک کردن مجددا روند مصرف را آغاز می نماید.
- مرد همسر خود را مورد انواع آزار اعم از ضرب و شتم قرار می دهد و از زوجه مستمرا به صورت غیر متعارف سوء استفاده می کند.
- زوج زندگی خانوادگی را به مدت ۹ ماه متناوب یا ۶ ماه مستمر و بدون هیچ گونه عذر موجه ترک کرده باشد.
- زوج به حکم حبس ۵ ساله یا مجازاتی که از دید دادگاه منزلت و شان زن را به خطر می‌اندازد محکوم شده باشد.
- زوج پس از ۵ سال قادر به فرزندآوری نباشد.
- مرد به شغلی نامتعارف یا خلاف قوانین که حیثیت و جایگاه زن را به خطر می‌اندازد اشتغال داشته باشد.
- زوج به آزار روحی و روانی همسر خود بپردازد.
- زوج مفقود الاثر شده و طی مدت زمان ۶ ماه بعد از مراجعه زن به دادگاه پیدا نشود.
- زوج به بیماری لاعلاج یا صعب العلاجی که دوام روابط زناشویی را برای زن خطرناک می کند، مبتلا باشد.
- جنون در زمانی که ابطال نکاح زوج و زوجه شرعا ناممکن باشد.
مدارک لازم برای دریافت وکالت حق طلاق
چنانچه حق طلاق جزء شروط ضمن عقد عنوان شده و در قباله ازدواج به ثبت رسیده باشد، ارائه قباله ازدواج برای اخذ وکالت طلاق کفایت می کند.
چنانچه برای طلاق به دفتر اسناد رسمی یا دفترخانه مراجعه شود، همراه داشتن اصل و کپی کارت ملی، اصل و کپی شناسنامه و همچنین اصل سند ازدواج الزامی است.
توجه: به منظور احراز وکالت زوجه در پیشگاه دادگاه همراه داشتن وکالتنامه رسمی از جانب زوج ضروری است. به عبارت دیگر زوجه قادر نیست تنها با استناد بر شرط ضمن عقد وکیل زوج برای اخذ وکالتنامه طلاق معرفی شود.
برای سندیت یافتن این شرط لازم است علاوه بر ثبت شرط ضمن عقد، به منظور واگذار نمودن حق وکالت به همسر خود به دفتر اسناد رسمی مراجعه نموده و وکالت زوجه برای دریافت حق طلاق را در قالب سندی رسمی با ارائه مدارک لازم به شکل قانونی ثبت نماید.
شرایط این وکالتنامه به شرح زیر است:
وکالتی که از جانب زوج به زوجه اعطا می گردد باید بلاعزل باشد.
تنظیم وکالت عقدی به نحوی که هر یک از طرفین در صورت تمایل بتوانند به فسخ وکالت بپردازند جایز خواهد بود. به همین جهت بهتر است وکالت طلاق ضمن عقد از جانب زوج به زوجه داده شود، زیرا عقد نکاح، عقدی لازم به شمار می آید.
همچنین می توان در ابتدای عقد وکالت عبارت “ضمن عقد لازم خارج” را ثبت نمود تا فسخ و ابطال وکالت اعطا شده به زوجه به راحتی صورت نپذیرد.
در تنظیم وکالت زوج به زوجه لازم است تمامی اختیارات مرتبط با مطلقه نمودن زوجه و رعایت ضوابط و تشریفات رسمی و قانونی آن واگذار گردد تا زن بتواند بنابر اختیارات موجود از انجام وظایف زناشویی کناره گیری کند و زوج نیز به لحاظ قانونی حقی برای ایجاد اخلال در این روند نداشته باشد. در این زمینه به موارد زیر توجه کنید:
به منظور تسهیل و تسریع فرایند اجرای وکالتنامه جمله “به نحوی که نیاز به حضور مجدد موکل نباشد” را در بخش پایانی فهرست اختیارات وکیل ثبت نمایید.
در چنین حالتی نیز زوجه در نقش وکیل زوج درخواست طلاق توافقی را تنظیم نموده و تشریفاتی مشابه موارد ذکر شده طی خواهد شد. چنانچه درخواست طلاق به صورت توافقی توسط زوجه که وکیل زوج شناخته می شود مطرح شود، ابتدا زوج و زوجه برای گذراندن جلسات مشاوره به بخش مربوطه ارجاع داده می شوند و سپس درخواست برای رسیدگی بیشتر به شعبه دادگاه ارسال می‌شود.
