دعاوی مالی چیست؟ فهرست دعاوی مالی و غیرمالی کدام است؟
دعوا در حقوق به معنی توانایی قانونی است که با توجه به این توانایی، مدعی حق ضایع شده و یا انکار شده می تواند به مراجع صالح قضایی مراجعه کرده و ادعای خود را مطرح کند تا وارد بودن یا نبودن آن مورد بررسی قرارگیرد. اکنون به سادگی می توانیم بگوییم که دعوا در حقوق با توجه به ضوابط متفاوت، تقسیم بندی های گوناگونی پیدا می کنند که یکی از آن ها دعاوی مالی است.
دعاوی مالی چیست؟
با توجه به توضیحات بالا، دعاوی مالی آن دعوایی است که موضوعاتی مالی و مادی در آن مطرح است. پس دعاوی غیرمالی، دعاوی هستند که مربوط به اموری غیر مالی خواهند بود.
البته لازم به ذکر است که مصادیق دعاوی مالی و غیرمالی متفاوت هستند و به همین دلیل آگاهی از فهرست دعاوی مالی و غیرمالی می تواند به تطبیق دادن هر یک از آن ها مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، کمک شایانی کند.
دعاوی مالی
” در دعاوی مالی مستقیماً مالی طلب می‌شود اعم از اینکه قابل ارزیابی باشد یا نباشد ولی در دعوای غیرمالی مستقیماً مالی مورد مطالبه نیست بلکه حقیقت مطلبی است که ممکن است نفع مالی و یا معنوی هم از آن حاصل شود” – دکتر جلال‌الدین مدنی – جلد نخست کتاب آیین دادرسی مدنی
برای آنکه بتوان دعاوی مالی را از دعاوی غیر مالی تشخیص داد، در وهله اول می بایست حق مالی و غیر مالی را از هم جدا نمود.
مفهوم حق مالی و غیرمالی چیست؟
درواقع حق مالی حقی است که اجرای آن به طور مستقیم برای دارنده ایجاد منفعتی نماید که قابل تقویم به پول باشد. مانند حق مالکیت یک خودرو که برای دارنده حق به طور مستقیم ارزش پولی دارد. از موارد حقوق مالی می توانیم به حق مالکیت و حق فسخ قراردادهای مالی و حق شفعه اشاره نماییم.
پس هنگامی که حق مورد دعوا مالی باشد، جز دعاوی مالی محسوب خواهد شد. دعوای مطالبه اجرت المثل، دعوای مطالبه وجه چک، دعوای مطالبه سهم الارث، دعوای مطالبه مهریه و موارد دیگر از جمله دعاوی مالی محسوب می شود. در صورتی که اثبات حق صورت گیرد، به دست آوردن مال یا منفعت مادی در پی خواهد بود.
مصادیق دعاوی مالی و غیر مالی
مصادیق دعاوی مالی
- دعوای مطالبه وجه
- دعوای مطالبه خسارت
- دعوای مطالبه سهم‌الارث
- دعوای اثبات مالکیت
- دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
- دعوای مطالبه مهریه
- دعوای ابطال سند مالکیت
- دعوای اقاله و فسخ قرارداد
- دعوای اخذ به شُفعه
- دعوای مطالبه وجه‌التزام قراردادی
- دعوای استرداد جهیزیه و هدایای نامزدی
- …
مصادیق دعاوی غیر مالی
- دعوای اثبات زوجیت
- دعوای طلاق
- دعوای حضانت
- دعوای اعسار
- دعوای تصرف عدوانی
- دعوای رفع مزاحمت و ممانعت از حق
- دعوای اثبات شناسنامه
- دعوای اثبات تابعیت
- دعاوی راجع به روابط موجر و مستأجر به استثنای مطالبه اجور(مانند دعوای فسخ اجاره یا تخلیه عین مستاجره)
- دعوای صدور حکم موت فرضی
- دعوای الزام به ثبت ولادت
- دعوای ابطال یا تنفیذ وصیت نامه و …
فهرست دعاوی مالی و غیرمالی
انواع دعاوی مالی
- مطالبه خسارت به طور کلی (ماده ۵۱۵ ق.آ.د.م)
- مطالبه وجه اسناد تجاری بهادار مانند چک ،سفته ،برات و…و اسناد عادی
- الزام به تنظیم سند رسمی ملک غیرمنقول
- الزام به تنظیم سند اتومبیل (نظریه شماره ۴۸۷۱/۷-۲۹/۶/۱۳۷۷ اداره حقوقی دادگستری)
- تلفن و کشتی
- ابطال سند مالکیت
- ابطال سهام شرکت
- ابطال قراردادعادی انتقال ملک مانند قولنامه و …
- الزام به انتقال سهم یا شرکت
- استردا د اموال منقول
- دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم (موضوع بند۱ماده ۹ ق.آ.د.ک)
- اختلاف ناشی از پیمان ها
- ابطال عملیات اجرایی،اسناد لازم الاجرای مالی مانند چک و سفته
- مطالبه سهم الشرکه
- مطالبه بهای زمین تملیکی توسط دولت
- الزام به ایفای تعهد مالی
- اعتراض ثالث به دعاوی فوق
- ورود ثالث به دعاوی فوق
- تقابل به دعاوی فوق
- دعاوی راجع به حقوق مالی مانند حق شفعه، حق فسخ، ابطال معاماه و بی اعتباری سند
- اعتراض به ثبت
- مطالبه ثمن
- اثبات اقاله یا الزام به حضور خوانده جهت اقاله
- استردادمبیع و ثمن
- مطالبه وجه التزام مندرج در قرارداد
- مطالبه وفای به شرط مشروط بر اینکه مورد معامله قابل ارزیابی باشد
- الزام شرکت بیمه به پرداخت غرامت
- انحلال شرکت بازرگانی موضوع ماده ۱۹۹ ق.ث
- بطلان شرکت به لحاظ فقدان شرایط انعقاد عقد
- خلع ید(بند ج شق ۱۲ ماده ۴ ق.و.د.د)
- الزام به تغییر چاه توالت و دستشویی و باغچه که موجب خسارت به ساختمان شده است.
- مطالبه خسارت ناشی از نشت چاه و ترکیدن لوله آب و فاظلاب
- قلع و قمع بنا در صورت اختلاف در مالکیت
- مطالبه هزینه دادرسی و حق الوکاله (موضوع ماده ۵۱۵ ق.ا.د.م)
- ابطال رای داور در صورتی که موضوع مال باشد.
- دعاوی مربوط به حق تالیف ،تصنیف و حق اختراع
- دعوای مالکیت رای وحدت رویه شماره ۵۷۹-۲۸/۷/۱۳۷۱
- اعتراض به تحدید حدود(نظریه شماره ۵۱۱۴/۷-۲۴/۱۱/۱۳۶۰ اداره حقوقی دادگستری)
دعوای افراز، تقسیم و فروش اموال مشاع در صورت اختلاف در مالکیت
- ابطال صورتجلسه افراز در صورت اختلاف در مالکیت
- دعوای بطلان تقسیم مال مشاع در صورت اختلاف در مالکیت
- الزام به فروش مال مشاع در صورت اختلاف در مالکیت (ماده ۴ قانون افرازو ماده ۹ ایین نامه آن)
- استرداد لاشه چک، سفته و برات
- درخواست صلح وسازش در امور مالی
- دعوای مطالبه دیه به طرفیت وارث قاتل غیر عمد
- دعوای برائت از پرداخت وجه الکفاله
- دعواب ابطال اجاره نامه ملک مزروعی
- اعتراض به عملیات اجرایی راجع به توقیف ملک معبن
- دعوای ابطال ورقه لازم الاجرا راجع به منافع مورد مصالحه
- دعوای تخلیه ید از عین مستاجره یا مرهونه
انواع دعاوی مالی در امور حسبی
تقسیم ترکه در صورت اختلاف در مالکیت
الزام به فروش ترکه در صورت اختلاف در مالکیتت
مطالبه سهم الارث به طرفیت کسی که سهم الارث نزد اوست.
انواع دعاوی مالی مربوط به موجر و مستاجر
- مطالبه اجور معوق (بند ۱۴ ماده ۴ ق.و.د.د)
- مطالبه سرقفلی(موضوع ماده ۶ الی ۱۰ ق.ر.م.ماده ۷۶ )
- تعدیل و افزایش اجاره بها و مطالبه ما به التفاوت آن (موضوع ماده ۴و۵ ق.ر.م.ماده ۵۶)
- مطالبه اجرت المثل (ماده ۵۰۱ ق.م و متده ۷ ق.ر.م ماده ۵۶ )
- مطالبه حق کسب و پیشه و تجارت به طور مسقل (موضوع ماده ۱۵ و ۵۶ ق.ر.م بند ۱و۲و۳ )
انواع دعاوی غیرمالی
- الزام به تعهد غیرمالی
- دعوای ثبت علایم تجاری و اختراع
- دعوای تخلیه
- تامین خواسته( موضوع ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م )
- دستور موقت (موضوع ماده ۳۱۰ الی ۳۲۵ ق.آ.د.م)
- ابطال عملیات اجرایی اسناد غیرمالی مانند تخلیه
- تعیین داور و تقاضای اجرائیه برای رای داور
- حکم فروش مال غیر منقول
- تصرف عدوانی،ممانعت از حق ومزاحمت از حق(مواد ۱۵۸ ،۱۵۹،و ۱۶۰ ق.آ.د.م)
- عزل وکیل(۶۷۸ ق.م )
- عزل وکیل(بند ۱ ماده ۶۷۸ق.م)
- تفکیک ملک و فک رهن
- افراز در صورتی که مالکیت مورد اختلاف نباشد.(موضوع ماده ۱ قانون افراز)
- اعتراض به رای هیئت تشخیص( ماده ۲۲ ق.ک)و صدور اجرائیه برای رای هیئت تشخیص قانون کار.
- دعوای ورشکستگی و انحلال شرکت و تعیین مدیر تصفیه .
- اعتراض به نطریه کمسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری
- تصحیح نام در مدرک تحصیلی
- دعوای رفع رطوبت
- تنفیذ صلح نامه عادی
- دعوای ابطال رای داور در صورتیکه رای داوری مربوط به حقوق مالی نباشد
- درخواست سازش بین طرفین تا هر مقداری که خواسته باشد
- اعتراض به رای قاضی هیئت حل اختلاف ماده ۵۶ قانون حفاظت از جنگل ها
- در وقف و تولیت
- اعتراض به رای هیدت عالی نظام پزشکی
- دعوای تغییر جنسیت
- دعوای ابطال پروانه حفر چاه(نظریه شماره ۴۲۰/۷-۲۴/۱/۱۳۶۲ اداره حقوقی دادگستری.
- تایید قولنامه (وحدت رویه شماره ۶۹/۵۹-۱۰/۱/۷۱)
- بطلان مال مشاع به شرط عدم اختلاف ذر مالکیت
- ابطال فروش مال مشاع به شرط اختلاف در مالکیت
- دعوای تزویر و حعل در اسناد
- بطلان تعهدات در صورتیکه موضوع تعهد مالی نباشد
- دعوای اعتبار ورشکسته (موضوع ماده ۵۶۱ ق.ث)
- استرداد عین چک و اوراق بهادار
- دعوای اعسار
- تشخیص صحت تاریخ معامله (وحدت رویه ۵۴۵-۳۰/۱۱/۱۳۶۹ )
- دعوای راجع به حقوق ارتفاقی(مواد ۴۰ و ۹۳ ق.م )
دعاوی غیرمالی در امور حسبی
- نصب قیم، عزل قیم، نصب امین، ضم امین (۱۱۸۴ و ۱۱۸۶)
- صدور حکم موت فرضی
- مهر و موم وتحریرو در خواست تحریر ترکه
- بطلان ترکه
- صدور حکم حجر، تعیین تاریخ حجر
- اخراج ثلث از ماترک
- الزام به فروش ترکه
- گواهی رشد
- تنفیذ وصیت نامه
- گواهی حصر وراثت
انواع دعاوی غیر مالی در امور خانواه
- استرداد شیربها
- استرداد جهیزیه
- مطالبه مهریه
- مطالبه نفقه معوقه، ایام عده، افزایش و تعیین نفقه آینده
- ازدواج مجدد
- الزام به ثبت واقعه طلاق و رجوع
- گواهی عدم سازش
- تمکین
- درخواست حضانت و کسب اجازه ملاقات با فرزند مشترک
- انکارزوجیت
- دعوای نسب
دعوای وصایت و فرزندخواندگی
انواع دعاوی غیر مالی مربوط به ثبت احوال
- ابطال واقعه فوت
- رفع واقعه فوت از سند سجلی
- ابطال نسب یا نفی آن
- دعوای ابوت و یا بنوت
- اثبات بلوغ برای ازدواج
- تغییر نام کوچک
- اثبات سیادت
- تصحیح و ابطال شناسنامه از حیث شماره و سایر مشخصات
- اصلاح تاریخ فوت در گواهی فوت
- تغییرجنسیت
انواع دعاوی غیر مالی کدامند؟
- ذاتی
- دعوای الزام به استرداد سند (مگر اینکه موضوع سند جنبه مالی نداشته باشد نام خصوصی و عکس خانوادگی)
- دعوای زوجیت
- دعوای حجر
- اعتباری
- خلع ید (در صورتیکه مالکیت مورد نزاع نباشد)
- درخواست افراز (در صورتیکه مالکیت مورد نزاع نباشد)
- تقسیم فروش مال مشاع (در صورتیکه مالکیت مورد نزاع نباشد)
- دعاوی راجع به موجر و مستاجر به جز دعاوی اجور معوقه
- میزان حق الوکاله وکیل
- دعوای مزاحمت، ممانعت از حق و تصرف عدوانی در عین غیر منقول (موضوع مواد ۱۵۸ الی ۱۶۰ ق.آ.د.م)
هزینه دادرسی دعاوی مالی
با توجه به ماده 502 قانون آیین دادرسی مدنی، هزینه دادرسی هزینه برگه هایی که به دادگاه تقدیم می شود که هزینه قرار‌ها و احکام دادگاه ها را نیز شامل خواهد شد.
ماده ۵۰۳ همین قانون می‌افزاید: هزینه دادخواست کتبی یا شفاهی اعم از دادخواست بدوی و اعتراض به حکم غیابی و متقابل، ورود و جلب ثالث و اعتراض شخص ثالث، دادخواست تجدیدنظر و فرجام، اعاده دادرسی و هزینه وکالت‌نامه، برگه‌های اجرایی و غیره همان است که در ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب سال ۱۳۷۳ یا سایر قوانین تعیین شده است که به صورت الصاق و ابطال تمبر یا واریز وجه به حساب خزانه پرداخت می‌شود.
هزینه دادرسی دعاوی مالی
هزینه دادرسی دعاوی مالی هزینه است که بابت رسیدگی به پرونده و صدور کم و یا قرار داد می بایست پرداخت شود که این هزینه را خواهان باید هنگام ثبت درخواست، پرداخت نماید.
هزینه دادرسی دعاوی مالی با توجه به نوع دعوا، مرحله آن، مرجع اقامه، بودجه و … متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال هزینه دادرسی دعاوی مالی در مرحله بدوی تا مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال، ۲/۵ درصد ارزش خواسته است و هزینه دادرسی دعاوی مالی در مرحله بدوی بیش از ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال، ۳/۵ درصد ارزش خواسته خواهد بود.
سخن پایانی
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دعاوی مالی و همچنین مشاوره در این خصوص، با ما تماس بگیرید.
